Sinds de dertiger jaren zijn PCB's (polychloorbifenylen) in vele toepassingen gebruikt en onder een groot aantal handelsnamen op de markt gebracht. Gezien het zeer grote gevaar van deze stoffen voor het milieu en het levend organisme, zijn ze binnen de Europese Gemeenschap onderworpen aan uiterst strenge bepalingen en is sinds 1984 de productie en het handelen in PCB's verboden.
In Nederland is er een richtlijn dat na het jaar 2003 PCB's verboden zijn. Voor andere Europese landen geldt het jaar 2010 als het moment waarna het nog bezitten van PCB's of PCB-houdende stoffen strafbaar is.
Het bedrijf dat bezocht is omwille van dit verslag is Orion B.V. in Drachten. Orion B.V. is een internationaal werkend bedrijf, dat gespecialiseerd is in de behandeling en het werken met Polychloorbifenylen ( PCB's). Orion B.V. houdt zich bezig met:
Het bedrijf beschikt voor het verrichten van bovengenoemde werkzaamheden over de vereiste vergunningen en mag als enige in Nederland PCB-houdende apparaten verwerken.
Orion B.V. beschikt in Drachten over een decontaminatie station. Dit decontaminatiestation is de inrichting waar PCB-besmette transformatoren en apparaten worden ontmanteld en gerecycled. Tevens wordt hier PCB-vervuilde olie van PCB gereinigd.
De binnen het decontaminatie station te verrichten werkzaamheden omvatten:
Er zijn diverse pompen en leidingen aanwezig in het bedrijf, namelijk pompen voor de PCB-vloeistof, die weer onderverdeeld worden in de zwaar- en licht vervuilde PCB's.
Ook zijn er pompen voor de PCB-vloeistof, voor het met PCB-vervuild oplosmiddel en een voor het schone olie dat weer hergebruikt wordt. Deze pompen zijn zodanig van constructie dat er in het geval van een defect geen vloeistof uit het systeem naar buiten of terug kan stromen. Bij het werken met pompen zijn deze altijd in een lekbak geplaatst. Bij het verwerken van de polychloorbifenylen (PCB's) wordt er onderscheid gemaakt tussen de licht vervuilde PCB's en de zwaar vervuilde PCB's. De licht vervuilde PCB's zijn PCB's die een gehalte van 100 ppm of minder hebben. De zwaar vervuilde PCB's zijn PCB's met een gehalte van meer dan 100 ppm. De licht vervuilde PCB's worden door Orion B.V. zelf verwerkt.
De zwaar vervuilde PCB's worden getransporteerd naar de Akzo in Rotterdam. Hier worden de PCB's omgezet in zoutzuur of in vinylchoride, waar later dan weer polyvinylchloride wordt gemaakt (PVC).
Als de PCB's echter zouden worden verbrand, zouden er dioxines ontstaan. deze dioxines zijn ongeveer 1000 malen giftiger dan de PCB's zelf. In paragraaf 4.2 worden deze dioxines nader toegelicht.
Bij de verbranding van PCB's kunnen dioxines ontstaan. Deze zijn nog veel giftiger dan PCB's. Bij de verbranding van PCB's moeten dus strenge maatregelen getroffen worden om het ontstaan van dioxines te beperken.
Er kunnen twee soorten dioxines ontstaan: polychloordibenzodioxines en polychloordibenzofuran. Deze staan in onderstaande figuur weergegeven:
Niet alleen bij de verbranding maar ook bij de bereiding van PCB's komen dioxines vrij, met name de dioxine tetrachloordibenzodioxine, welke weergegeven is in onderstaande figuur.
Dioxines worden heel goed opgeslagen in vetten van dieren. De dioxines die door de mens worden opgenomen zijn voor 90% afkomstig van dieren. Hieronder staat een aantal gevolgen van de opname van dioxines door de mens:
